بررسی چهره ی اسطوره ای زال در شاهنامه فردوسی

پایان نامه
چکیده

یکی از مهمترین نکات در شناخت شاهنامه بررسی و کاوش در بنیاد اساطیری داستان هاست. مطالعه ی ژرف و همه جانبه درباره ی افکار و اندیشه های اقوام مهاجر آریایی و مطالعه در مورد قوم سکا است که نقش انکار ناپذیری در شکل گیری داستان های شاهنامه دارند. بی توجهی به نکات اساطیری شاهنامه ما را از مسیر اصلی مطالعات شاهنامه شناسی دور می کند و البته که شناخت دقیق یک اسطوره کار آسانی نیست. داستان های زال در طی روزگاران و گذشت قرن ها با دگرگونی-های بسیاری به حماسه ها راه یافته است و چون گردآورندگان خدای نامه ها و حماسه ها در دوران تاریخی زندگی می کرده اند، طبیعی است که کوشیده اند باورها و آیین های اساطیری را توجیه شدنی و واقعی جلوه دهند. برای همین است که شاید هرگز نتوان به بازسازی تمام عیار یک اسطوره پرداخت. در شاهنامه، پهلوانان شخصیت های اصلی و موثر حماسه اند. هدف آنها حفظ ارزش های والای انسانی است که با خردورزی و درنگ و تدبیر همیشگی خود همواره آرامش حقیقی را به جامعه ی خود هدیه می کنند. زال یکی از پهلوانانی است که می کوشد همواره با خرد خود، مشکلات به وجود آمده را حل کند و در این راه از نیروی جسمانی خود، که همان رستم است، استفاده می کند؛ در واقع زال و رستم نماد خرد و قدرت هستند که به صورت دو تن مجسم شده اند. دستان، یا همان زال شاهنامه، با کارکردی خردمدارانه، همواره در مشکلات پیش آمده گسیل دارنده ی رستم است برای حل مشکلات پیش روی. زال که از منظر روانشناسی آدلر دارای عقده ی حقارت است، طی زمانی کوتاه با برتری جویی های خود، بزرگ سیستان می شود و دست آخر نیز کل خاندانش به دست بهمن نابود می شود. این تحقیق چهره ی اسطوره ای زال را در حماسه ی فردوسی بررسی می کند و کارکرد های اجتماعی و سیاسی او را مورد تحلیل قرار می دهد.

منابع مشابه

مقاله بازنمایی زال کودکی اسطوره ای در نگاره ای از شاهنامه شاه طهماسبی (با استفاده از رویکرد بینامتنیت)

داستان هایی که دارای قدرت تاثیریِ جهانی هستند، برخوردار از عناصر ساختاری مشترک و جهان شمولی تحت عنوان کهن الگوی سفر قهرمان می باشند که در آنها به مضامینی از جمله مضمون کودکان اسطوره ای (رها شده) پرداخته شده است. مؤید این مطلب کتاب شاهنامه فردوسی است. متنی جامع و سرچشمه ‌ای که بارها و بارها مورد استفاده یِ هنرمندان مختلف از جمله نگارگران قرار گرفته است. بررسی موفقیت نگارگرانِ این نگاره ها در بازنما...

متن کامل

فر در شاهنامه فردوسی و گرال در رمان های آرتوری : مطاله تطبیقی دو درونمایه اسطوره ای

در سال 1939 سر جهانگیر کویاجی چند مطالعه درباره‌ی شاهنامه به چاپ رساند و در این پژوهش ها درونمایه های حماسه‌ی فردوسی را رمان‌های آرتوری مقایسه کرد. از میان این درونمایه ها می‌ توان به مقایسه‌ی مفهوم فر یا فره در شاهنامه و گرال در رمان ‌های آرتوری اشاره کرد. درست است که میان این دو مفهوم تشابهات زیادی وجود دارد اما در عین حال بسیار متفاوت هستند. پس از مطالعه و واکاوی متون در می یابیم که باید جان...

متن کامل

نقد تطبیقی اسطوره آفرینش در شاهنامه فردوسی و مهابهاراتای هندی

شباهت‌های فراوانی که در باورهای باستانی دینی و حماسی ایران و هند یافت می‌شود، نشانگر هم‌ریشه‌بودن فرهنگ و تمدن ایرانی و هندی است. بیشترین شباهت را میان ایران و هند می‌توان در حماسه مهابهاراتا و شاهنامه فردوسی یافت. حتی در آیین زردشت نیز شباهت‌هایی فراوان با آیین هندو به چشم می‌خورد. خوردن گیاه هوم و قربانی‌کردن‌ها همه به یکدیگر شباهت دارد. در دو حماسه ایرانی و هندی، بسیاری از شخصیت‌ها شبیه به ی...

متن کامل

پیوند اسطوره و عرفان؛ برداشت‌های عرفانی سهروردی از شاهنامه فردوسی

سهروردی از جمله عارفان علاقه‌مند به حکمت ایران باستان است که در آثار خود به عناصر و شخصیّت‌های اساطیری ایران بسیار اشاره کرده است. وی از برخی از شخصیّت‌های اساطیری، مانند «سیمرغ»، «زال»، «رستم» و «اسفندیار» و سرگذشت آنان برداشت‌های عرفانی کرده و هر یک را نمادی برای بیان حقایق فلسفی و عرفانی خود قرار داده است. در نوشتار حاضر به بررسی مفهوم «خورنه» (فّر)، ارتباط آن با نور محمّدی و سکینه، و یکی شدن ای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه رازی - کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023